Column: ‘diervriendelijk’ betekent gewoon vriendelijk voor het dier, toch?

McDonough, architect en ontwerper van beroep, is een man die niet veel woorden nodig heeft om zijn punt te maken. “Iets minder slecht is niet goed, dat is nog steeds slecht”. Kinderlijk logisch en zo ontzettend  waar. Als een echte Zen master communiceert hij simpel, waarachtig en doeltreffend. Zijn call to action? Wie komt er met een plan, een echt plan om zijn openingsvraag te beantwoorden, want dat plan, dat ligt er nu niet.

Er zijn wel subplannetjes natuurlijk, maar niet eentje waar we collectief, als mensensoort, voor gaan. Een meesterplan waar we allemaal samen achter staan. Dat plan waarmee het ons gaat lukken om de ergste schade aan de ecosystemen voorkomen, de grootste uitdaging van onze generatie, dat plan ligt er niet.

Niet bij de politieke leiders in ieder geval. Ik moet denken aan het gezicht van Mark Rutte tijdens het laatste verkiezingsdebat dat voor een seconde vol oprechte verbazing stond toen Jesse Klaver tegen hem sprak over het vluchtelingenprobleem als gevolg van de klimaatontwrichting. Hij is inmiddels wederom de leider van de grootste partij van Nederland geworden en hij ziet het niet, hij snapt het niet en is misschien wel een verkozen leider, maar geen visionair leider.

Ik zie die woordvoerder van de Nederlandse Varkenshouders op televisie voorbijkomen die zijn uiterste best doet om te vertellen dat de  misstanden in Tielt nooit voor kunnen komen in Nederlandse slachthuizen. Dit soort mensen, werkzaam voor de vleesindustrie, gaan ook niet met dat plan komen. Bang voor omzetverlies in hun sector. Ze werken wel aan duurzaamheid, ik bedoel, er zal vast wel ergens een zonnepaneel op een slachthuis liggen, maar zoals McDonough al zegt een beetje minder slecht maakt nog steeds niet goed. Wanneer we 100 km per uur in de verkeerde richting rijden heeft het geen zin om zachter te gaan rijden. Je rijdt nog steeds in de verkeerde richting. Alleen een U-turn maken kan het tij dan keren. Ze moeten het diep van binnen wel weten, maar het komt er niet uit.

Vervolgens de talkshow van Jeroen Pauw, waarin de tafelsprekers wel tot een gemeenschappelijke constatering komen, maar waar de aftiteling al inzet, alvorens er een conclusie getrokken kan worden. De gemeenschappelijke constatering luidt dat je nog zo goed voor je dieren kan zorgen, of dat je nog zo ambachtelijk gepassioneerd kan zijn over het klaarmaken van vlees op duizend-en-een manieren, maar dat er in elk slachthuis dingen gebeuren die het daglicht niet kunnen verdagen. Sowieso, overal!

Dat vervelende onderdeel genaamd de ‘slacht’, die grote spoiler die de levende dieren scheidt van dat voedsel wat veel mensen nog zo onmisbaar vinden.

De dieren! Oftewel de naam voor die categorie die wij mensen hebben bedacht, om er vervolgens alle levende wezens in onder te brengen die er zijn. Allemaal, behalve de mens zelf natuurlijk. Die krijgt zijn eigen categorie met alleen zijn eigen soort. Alleen op deze manier kan die zichzelf verheffen, door een taalkundig trucje uit te halen.

Ik vroeg me daardoor ineens af waar dat woord nu eigenlijk vandaan komt… ‘Dier’. De oude talen spreken over Deor of Diar of Djur met verschillende betekenissen. ‘Adem’, ‘ziel’ en ‘leven’ worden genoemd evenals ‘zwaar ademend’ of ‘stuiven’ en ‘hijgen’.

Ik kan me wel voorstellen hoe die vroege Neanderthalers, zelf pas net hun eigen klanken en geluiden enigszins controlerend, die andere wezens, stuivend door het bos, een dergelijke naam toe bedienden.

Dieren. Zij die ademen of zwaar ademen, bezield en levend. Levende organismen van de wormen in de grond tot de grote zeezoogdieren in de diepe oceaan. Met functionerende hersenen en een kloppend hart. Net als wij natuurlijk.

Toch wonderlijk dat een chimpansee, die qua DNA dichterbij de mens staat dan bij bijvoorbeeld een octopus toch ook in die ene categorie beland is. Waarom zijn we niet zuiniger geworden op alle de zoogdieren bijvoorbeeld? Wanneer we die naam zouden aanhouden dan moeten we de categorie delen met toch best wel een iets uitgebreidere respectabele club, walvissen, olifanten, gorilla’s om er maar een paar te noemen.

Lieve mensen, om een dier te eten moet er toch echt eerst een scherp mes de halsslagader in worden gestoken. Slachten is dan de term die we daarvoor gebruiken. De nertsenfokkers gebruiken de nog meer verhullende term ‘oogsten’.

Is het niet gewoon moord? Nee dat gaat te ver. Die term is niet van toepassing op dieren, alleen mensen… Wonderlijk eigenlijk… Moord mag niet, dan weten we allemaal. Maar slachten is oké, als je het maar diervriendelijk doet toch? Diervriendelijk betekent gewoon vriendelijk voor het dier toch? Wat is er nou onvriendelijker voor een dier dan het met een scherp voorwerp in zijn nek steken om het te laten leegbloeden? Of noemen we het vriendelijk dat we het eerst met een elektrische stroom bewusteloos stoten? Ik las ergens dat we 3000 dieren per seconde de dood in jagen. Dat telt lekker op.

Verdomd, nu laat ik me toch verleiden door het zo letterlijk op te schrijven, maar laten we gewoon eerlijk zijn; Echt sympathiek kun je deze bloedige business niet noemen.

McDonough geeft, aan het einde van zijn lezing, gelukkig zelf antwoord: “We must strive for a delightfully, diverse, safe, health and just world, with clean air, water, soil, and power –economically, equitably, ecologically and elegantly enjoyed“.

Aan het einde van de avond zijn we door onze voorraad Weed Burgers heen. Ik rij naar huis met de gedachte aan het plan van McDonough. Ik zou daar namelijk nog een woord aan willen toevoegen: “Ethically enjoyed“. Pas dan kun je de wereld en alle kinderen van alle soorten echt liefhebben!

Mark Kulsdom
Voor Plantpower