Een nieuwe lijn trekken op dierendag
Vandaag is het dierendag. Een dag waarop we massaal naar de dierenwinkel gaan voor een lekker gedroogd varkensoor waar de hond de hele dag op kan kauwen. We vieren het leven van de een met de dood van een ander. Het is ook de verjaardag van Franciscus van Assisi trouwens. Die at geen dieren en hield preken tegenover vogels in het bos. Mensen en dieren. Nog steeds een wazige verhouding. Wie heeft eigenlijk bepaald dat we ons kunnen onttrekken aan het dierenrijk? René Descartes heeft er in de late middeleeuwen een paar bekrompen gedachtes over gehad en daar zijn we maar op gaan verder bouwen. Wat een waanzin.
Mensen zijn toch dieren. Of in ieder geval een soort tussen andere soorten. Of in ieder geval een levensvorm. Een organisme dan? Durven we onszelf zo te noemen? Zo te zien?
De dieren en hoe wij ze zien. Landbouwdieren, proefdieren, circusdieren, huisdieren. Je zult maar in de verkeerde categorie geboren zijn. Zoals mensen in de verkeerde sociale kaste. Balen lijkt me dat ook. Iemand heeft dan ooit bedacht wat je allemaal wel, maar vooral niet mag en kan. Je zelfbeschikking is van je ontnomen, al voordat je geboren bent. Geen heft wat je ooit in eigen hand kan nemen. Omdat anderen dat voor je bepaald hebben. Ooit. FAKKING SAAI.
Opmerkelijk is het wel dat in sommige landen koeien heilig zijn. Op z’n minst wordt de heiligheid van het leven daar dan wel ‘soort-overstijgend’ ingezet. Soort-overstijgend, een mooi begrip. Vorig jaar deed ik een live podcast met een jeugdvriend van me die, toen ik in de cel in Denemarken zat wegens dierenbevrijding, vrijwillig, tot een boeddhistisch klooster in Myanmar was toegetreden. Om zichzelf te bevrijden. Allebei in een cel. Als twee monniken leefden we in die tijd dus een beetje samen, totdat we elkaar vorig jaar weer in het echt ontmoetten en spraken over al onze ervaringen en inzichten. We spraken over compassie bijvoorbeeld, wat zoveel betekent als mededogen met een ander, of medeleven met een ander. Samen kwamen we tot een nieuw begrip. Soort-overstijgende compassie. Het medeleven tonen aan wezens die niet tot onze soort behoren. Voor mij inmiddels gemeengoed, maar voor zoveel mensen niet.
Ik ben er al mn hele volwassen leven mee bezig. Hoe veranderen we de zienswijze van ons mensen op de dieren?
Een vraag die me bezig houdt is waarom we niet de categorie van de zoogdieren eren. Dat is toch immers de subgroep waar wij als mensen ook toebehoren? Dat we onszelf niet graag vereenzelvigen met een kwal of een of ander weekdier, soit. Maar de zoogdieren? Daar hebben we zoveel overeenkomsten mee. We dragen onze baby’s op dezelfde manier bijvoorbeeld en brengen ze op dezelfde manier ter wereld. De vrouwen althans. Het zou al van zoveel bewustzijn en respect getuigen als we daar een nieuwe lijn zouden trekken. Dat we de dieren, waar we zoveel op lijken en DNA-technisch gezien zo dichtbij staan, respecteren.
In zijn boek ‘The Draw of the Sea’ noemt schrijver Wyl Menmuir dat we van gezichtspunt moeten veranderen. Dat we onze kijk op de wereld moeten aanpassen. Van antropocentrisch naar bio-centrisch. Ik vind dat een interessante uitspraak en ben het volledig met hem eens. Laten we de bio-sfeer centraal stellen in alles wat we doen en afstappen van de mens als middelpunt van het heelal. We zijn het namelijk niet. We zijn onderdeel van een uiterst complex en divers ecosysteem hier op aarde. We zijn onderdeel van een bio-sfeer. Laten we deze dierendag tot besef komen dat we de dieren nodig hebben. Dat we zoveel op ze lijken, dat we ze eigenlijk gewoon zijn. Laten we dat eren. En onszelf ook. Eet ze gewoon niet. Fijne Eet Geen Dierendag.
Mark